Categorie archieven: boekredactie

De Regels & het Spel

imagesCAVH5RSQDe titel en het thema van het boek, De regels en het spel, werden ingegeven door een passage uit Eijsbouts’ in 2006 verschenen Een kleine filosofie van de bal :

‘De ideale spelvorm is (…) af, voltooid, zoals de afmetingen van een tennisbaan. Ruimte, plaats en strijdmiddel zelf zijn qua vorm niet meer inzet van spel. Ze zijn tegen verandering geborgd, zodat alle energie wordt geleid naar het actuele treffen. Dit onderscheidt een puur spel van wat je kunt noemen reële levensvormen met speelse trekken, als het recht of de politiek. In recht en politriek zijn steeds de regels zelf ook inzet van de strijd en kunnen zij veranderen als resultaat ervan…’

De regels en het spel: het is een thema dat bij uitstek aan juristen goed besteed is. Zij leverden het merendeel van de tweeënveertig bijdragen waarvan een groot aantal is toegespitst op het constitutionele en het Europese recht – en de combinatie daarvan. Maar ook voor auteurs uit andere vakgebieden – filosofie, literatuur en geschiedenis – bleek dit onderwerp een rijke bron van inspiratie.

Het Babylonische Europa. Opstellen over veeltaligheid

Europa beschikt niet over een lingua franca, één taal die door elke Europeaan gesproken en geschreven wordt. VeeltaligheDSC_0687id is een van de culturele schatten van Europa. Maar zij belemmert een werkelijk vrij verkeer van personen, goederen en diensten, een vlotte overdracht van technische vernieuwingen, een uniforme toepassing en interpretatie van Europese wetten en het behoorlijk functioneren van Europese instellingen.

De uitbreiding van de Europese Unie in 2004 vergrootte deze problemen alleen maar. Zal talenrijk Europa daarom in de eenentwintigste eeuw ten prooi vallen aan een Babylonische spraakverwarring zoals beschreven in het bijbelboek Genesis? Is het onvoltooide bouwwerk Europa mischien, als een tweede toren van Babel, bedoeld om tot in  de hemel te reiken, maar tot instorten gedoemd. Of moeten we de knoop eens en voor altijd doorhakken, de verscheidenheid laten varen en bewust kiezen voor die ene taal die het pleit nu al lijkt te winnen?

De belangstelling voor veeltaligheid en de vraagstukken die daarmee verbonden zijn , is van alle eeuwen. In Het Babylonische Europa wordt de veeltaligheid vanuit verschillende invaslhoeken (geschiedenis, politiek, recht, literatuur) benaderd.

Tweede levens. Over personen en personages in de geschiedschrijving en de literatuur

DSC_0688Annemarie van Heerikhuizen, Irene de Jong, Manet van Montfrans, Tweede levens. Over personen en personages in de geschiedschrijving en de literatuur, Amsterdam University Press, 2010, 268 pagina’s

In Tweede levens belichten zeventien auteurs, voornamelijk historici en letterkundigen, verschillende aspecten van de veelvormige relatie tussen persoon en personage. Een gevarieerd gezelschap van personen uit alle eeuwen en windstreken komen aan bod: kunstenaars als Vergilius, Van Gogh en Ravel; politici als Roosevelt, Stalin en Sarkozy. Ook een enkele mythische figuur, bijvoorbeeld Andromache, en puur fictionele personages als Simenons Maigret en Becketts Krapp worden behandeld. Centraal staat de vraag hoe personen in personages veranderen wanneer ze deel gaan uitmaken van een roman of biografie, of een rol spelen in het openbare leven en zich een publiek imago aanmeten.

The New Georgics: Rural and Regional Motifs in the Contemporary European Novel,

Liesbeth Korthals Altes & Manet van Montfrans (Eds.), The New Georgics: Rural and Regional Motifs in the Contemporary European Novel, European Studies, A Journal of Culture, History, and Politics no 18,  Amsterdam/New York: Rodopi, 2002.

Abstract:

The human condition in rural,  provincial locations is once again gaining status as a subject of European ‘high fiction’,  after several decades in which it was dismissed on aesthetic and ideological grounds.This volume is one of the first attempts to investigate perspectives on local cultures, values and languages both systematically and in a  European context. It does so by examining the works of a variety of authors, including Hugo Claus, Llamazares, Bergounioux and Millet, Buffalino and Consolo, and also several Soviet authors, who paint a grim picture of a collectivized – and thus ossified – rurality. How do these themes relate to the ongoing trend of globalization? How do these works which are often experimental, connect – in their form, topics, language and ideological subtext – to the traditional, rural and regional genres? Far from naively celebrating a lost Eden. most of these ‘new Georgics’ reflect critically on the tensions in contemporary, peripheral, rural or regional cultures, to the point of parodying the traditional topoi and genres. This book is of interest to those wishing to reflect on the dynamics and conflicts in contemporary European rural culture.

Link:  http://www.brill.com/

De weerspannigheid van de feiten. Opstellen over Geschiedenis, politiek, recht en literatuur aangeboden aan W.H.Roobol

DSC_0685Wat is een feit? Het is iets dat is zoals het is, in weerwil van alle interpretaties; een toestand of gebeurtenis die zijn eigen ontologische autonomie oplegt aan de menselijke waarneming of waardering. Iets dat deel uitmaakt van die primaire empirische werkelijkheid die door Wittgenstein is beschreven als ‘alles was der Fall ist’.

Feiten ondergaan de krachten van de theorie of van de interpretatie. Zij zijn echter niet alleen de voegzame bouwstenen van onze kennis van de wereld maar ook de springstof waarmee die kennis kan worden opgeblazen. Feiten kunnen onze theorieën ondermijnen en onze verhalen ontkrachten. In dat vermogen, die ironische dubbelzinnigheid, schuilt hun weerspannigheid. Althans een deel daarvan, want de feiten leveren, als tijdsbreuk, als waterscheiding tussen toekomst en verleden, ook een constructieve bijdrage aan ons begrip van de werkelijkheid.

De opstellen in dit boek zijn opgedragen aan professor W.H.Roobol, een van de oprichters van de opleiding Europese Studies aan de Universiteit van Amsterdam. Ze zijn geschreven vanuit de verschillende disciplines die in dit vakgebied samenkomen – geschiedenis, literatuurwetenschap, recht en economie- en gaan allemaal, in meer abstracte of meer concrete zin, over het enkele historische feit, de gebeurtenis. Elk van die wetenschappen heeft haar eigen opvatting en hantering van historische feiten. Maar in al die diversiteit blijft het enkele feit weerspannig aanwezig.